پژوهش جدید دانشمندان دانشگاه استنفورد نشان داده که انسانها احتمالا بطور تدریجی در حال کند ذهنتر شدن هستند .

این پژوهش که در مجله Trends in Genetics منتشر شده، بر این اساس است که بشریت فشار تکاملی برای هوشمند شدن را هزاران سال پیش در پی آغاز زندگی در شهرک‌های متراکم کشاورزی از دست داده است.

به گفته این محققان، توسعه قابلیتهای فکری و بهینهسازی هزاران ژن هوشی احتمالا به شکل غیرشفاهی در گروههای انسانی پیش از ظهور اجداد انسان در آفریقا رخ داده است.

طبق این نظریه، از آن زمان به بعد این رویه یک سیر نزولی داشته است.

البته این نظریه خالی از انتقاد نبوده و برخی بر این باورند که بجای از دست دادن تواناییهای هوشی، انسانهای امروزی آنها را به شکل گونه‌های مختلف هوش متنوع کرده‌اند.

انسانهای اولیه با قابلیتهای مکانی خود مانند ساخت سریع پناهگاه یا کشتن ببرها با نیزه زندگی کرده یا مرده‌اند. امروزه اگرچه همه از قابلیت مکانی برای انجام کارهای به ظاهر ساده مانند شستن ظرفها یا هرس گیاهان برخوردارند اما به گفته محققان، این کارها نیز به نیروی مغزی زیادی نیاز دارند.

این قابلیت‌ها را می‌توان مدیون اجداد انسانی و مکانیزم کاملا تنظیم شده انتخاب طبیعی دانست و در عین حال توانایی کارهایی مانند بازی شطرنج یا شعر گفتن احتمالا اثرات جانبی آن هستند.

طبق این پژوهش، اما پس از گسترش کشاورزی و آغاز زندگی در جوامع متراکم‌تر، نیاز شدید برای نگهداشتن این ژنها در حالت اوج بتدریج از بین رفته است و احتمال کمتری وجود دارد که مزیت تکاملی هوش از زمان شکارچی-گردآورنده بیشتر شده باشد.

این از آن جهت است که اگر یک انسان اولیه نمی‌توانست بدرستی یک راه‌حل برای تهیه غذا یا پناهگاه بدست آورد، جان خود را از دست می‌داد اما انسان مدرن دیگر از عواقب این چنین در تصمیمات خود برخوردار نیست.

چیزی حدود 2000 تا 5000 ژن به تعیین هوش انسانی پرداخته و این ژنها به تغییرات مضر یا جهشها مستعد هستند. بر اساس دانش رشد جهشها، این محققان به این نتیجه رسیده‌اند که یک انسان عادی دو تغییر چشمگیر ژنتیکی را که در 3000 سال گذشته تکامل یافته، در بر دارد.

این فرضیه ابتدا برخلاف تصور است. همچنین در 100 سال اخیر میانگین هوشبهر جهانی افزایش چشمگیری داشته که با عنوان اثر فلین شناخته شده است. اما به گفته این محققان این اثر بیشتر در نتیجه مراقبت‌های بهتر در دوران بارداری، تغذیه بهتر و کاهش قرار گرفتن افراد در مواجهه با مواد شیمیایی موثر در توقف رشد مغزی مانند سرب است.

این در حالیست که به گفته دیگر محققان، تنها برخورداری از جهشهای ژنتیکی بیشتر باعث کندذهنتر شدن انسان نمی‌شود و در عوض حذف فشار برای شکارچی یا گردآورنده بودن بر روی انسان به وی اجازه تکامل در یک جمعیت متنوع‌تر با هوشهای گوناگون را داده است.

به گفته آنها، 200 هزار سال قبل بشریت نمی‌توانست از افرادی مانند استفن هاوکینگ برخوردار باشد؛ اما امروزه انسانهایی با ظرفیت هوشی وی به انجام کارها و تفکرانی مشغول هستند که در محیط سازگاری تکاملی به هیچ‌وجه قابل دستیابی نبودند.